Τσαν - Ο μεσαίος δρόμος
Ιστορικά, ο Βουδισμός προήλθε από τις διδασκαλίες του Σιντάρτα Γκαουντάμα (Siddhartha Gautama) αποκαλούμενο στην Κίνα με το όνομα Τσιάο Τα Μο 乔答摩 (Qiáo dá mó 563 - 483 π.Χ). Σε ηλικία 29 ετών, βαθύτατα προβληματισμένος από τις κακουχίες που έβλεπε τριγύρω του, άφησε την προνομιακή του ζωή ως πρίγκιπας, τη γυναίκα και τα παιδιά του και έφυγε ανάμεσα στους ασκητές για να αναζητήσει κατανόηση. Μετά από 6 έτη αγώνων κατάλαβε επιτέλους την έννοια της φώτισης κάτω από το θρυλικό δέντρο Μπόντι. Μετά από αυτό αναγνωρίστηκε ως Βούδας "Ο αφυπνισμένος". Δίδαξε για περίπου 40 χρόνια και έπειτα απεβίωσε στην Ινδία.
Σύμφωνα με την παράδοση Μαχαγιάνα (Mahayana) ο Βούδας δεν πέθανε ακριβώς, γιατί ο Βούδας είναι μια πνευματική ύπαρξη αποκαλούμενη Ντάρμα Κάγια (Dharma Kaya). Μόνο το σώμα του Σιντάρτα Γκαουντάμα παρέμεινε πίσω όπου και του δόθηκε η ταφή.
Το πρώτο θρησκευτικό κήρυγμα δόθηκε από τον Βούδα με τις "Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες" και το "Οκτάπλευρο μονοπάτι". Δίδαξε ότι η κατάλληλη θρησκευτική εξάσκηση βρίσκεται στην αποφυγή του ηδονισμού και στη φυσική αυτοπειθαρχία, ονομαζόμενη και "Ο μεσαίος δρόμος". Στις "Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες", δήλωσε την αλήθεια των βασάνων: τη φύση της και τον σκοπό της αλήθειας, το τέλος και το σωστό τρόπο για την επιτυχία του τέλους των βασάνων.
Η σχολή του Βουδισμού Τσαν 禅 (Chán) ξεκινάει με την άφιξη στην νότια Κίνα, ενός Κέντρο-Ασιάτη Βουδιστή μοναχού ονόματι Μπόντι Ντάρμα (Bodhi Dharma) γνωστός στην Κίνα ως Τα Μο 达摩 (Dá mó), ο οποίος άνηκε στη σχολή Λάνκα (Lanka) η οποία έγινε αργότερα γνωστή ως Τσαν. Βασισμένο στη Λάνκα Βατάρα Σούτρα (Lanka Vatara Sutra), το δόγμα της σχολής Λάνκα ασχολείται κυρίως με τη μελέτη του πνεύματος, της απόλυτης καθώς και της εξελιγμένης φύσης του.
Οι πρωταρχικοί ασκητές της σχολής Λάνκα ήταν γνωστοί για την ασκητική ζωή τους, ζώντας πολύ μακριά από κάθε κατοικήσιμο μέρος.
Η ονομασία Τσαν δεν είχε υιοθετηθεί μέχρι και τον ένατο αιώνα. Αρχικά το Τσαν συσχετίστηκε με τη φώτιση, παρά με τον σωματικά καθιστό διαλογισμό. Κατά την περίοδο της κινέζικης δυναστείας Σουνγκ 宋朝 (Sòng cháo 960 - 1279), το Τσαν ήταν συνώνυμο με το πνεύμα του Βούδα και όχι με τον καθιστό διαλογισμό όπως πιστεύεται ευρέως από τους δασκάλους Τσαν και τους ακόλουθούς τους της σημερινής εποχής. Κατά το έτος 1200 μ.Χ, ο Βουδισμός Τσαν εξαπλώθηκε από την Κίνα στην Ιαπωνία όπου και αποκαλείται (τουλάχιστον στις μεταφράσεις) Βουδισμός Ζεν 禅 (Zen) και είναι γνωστός κυρίως στην ιαπωνική του μορφή.
Τι είναι Τσαν; (Πνευματική ερώτηση)
Αυτή η ερώτηση κυρίως αναφέρεται σε "Ποια είναι η θεμελιώδης φύση του Πνεύματος;" Εμφανίζεται σε διάφορες μορφές στη φιλολογία Τσαν, από το "Ποια είναι η έννοια του ερχομού του Μπόντι Ντάρμα από την Δύση;", μέχρι και στο "Ο ήχος του χειροκροτήματος ενός χεριού". Αυτή η ερώτηση διαπερνά την καρδιά του ζητήματος και μπορεί μόνο να απαντηθεί σε μια στιγμή απόλυτης διαίσθησης, κατα την οποία η αλήθεια του πνεύματος είναι ολοφάνερη ως το υπόστρωμα της ύπαρξης.
Όσο για το ρόλο της εξάσκησης, ή αυτό που οι Κινέζοι ακόλουθοι του Τσαν αποκαλούν "Καλλιέργεια", το Τσαν είναι παράδοξα η καλλιέργεια της μη καλλιέργειας, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει μόνο να αφαιρέσουμε την παραίσθηση της μη φώτισης για να φωτιστούμε.
Ένα απο τα κεντρικά νοήματα του Τσαν είναι η διαισθητική κατανόηση. Όταν έρθουμε σε σημείο να καταλάβουμε τη θεμελιώδη φύση του πνεύματος, το Τσαν γίνεται πλήρες λογικό. Απο την άλλη, αν προσπαθήσουμε να εξετάσουμε τη φύση του πνεύματος μέσω των συναισθημάτων, του εγωιστικού πόνου, των πνευματικών εικόνων και ασυνάρτητων ιδεών βασισμένων στην αντίληψη εννοιών, το Τσαν φαίνεται σαν ανοησία. Όλα τα πράγματα ανέρχονται απο το πνεύμα, το πνεύμα δεν μπορεί να μετρηθεί μέσω των δημιουργιών του, διότι οι δημιουργίες του δεν είναι τόσο τέλειες όσο το ίδιο το πνεύμα.
Από την άλλη, σε απευθείας συνεννόηση με το πνεύμα όλα έχουν απόλυτο νόημα ακριβώς όπως είναι, όπως ανέρχονται από το πνεύμα. Όλα τα πράγματα, εντούτοις, αποκαλύπτουν την αγνή λειτουργία του πνεύματος του Βούδα. Ακριβώς έτσι, βλέπουμε τον φυσικό κόσμο ώς ένα δημιούργημα του κοσμικού Βούδα.
Δείτε εδώ: Πικρό, πικάντικο, ξινό, γλυκό 苦，辣，酸，甜 (Kǔ, là, suān, tián)
